Johari-venster - Managementmodellensite (2024)

Het Johari venster is in 1955 bedacht door Joseph Luft en Harry Ingham. Het model ondersteunt het verbeteren van onderlinge communicatie. Het toont de impact van het geven en ontvangen van feedback op deze communicatie.

Het model helpt na te denken over het effect van factoren die goede communicatie verhinderen: blinde vlekken, informatie die bewust niet wordt gedeeld en onbewuste factoren die bij beide partijen niet bekend zijn en dus ook niet in de communicatie worden meegenomen. Het model bestaat uit vier kwadranten:

1. De arena
2. De blinde vlek
3. De privé ruimte
4. De onbewuste ruimte

De Arena

De arena of open ruimte is het gebied waarin wij elkaar kennen op basis van gedrag en de informatie en de feedback, die wij in de loop der tijd onderling uitgewisseld hebben. Wat zich in deze ruimte afspeelt weten wij van elkaar. Wij weten hoe wij op elkaar reageren en hoe wij onderling effectief kunnen communiceren en samenwerken.

De Blinde vlek

In de blinde vlek bevindt zich het gedrag waar je je niet bewust van bent. Bijvoorbeeld dat je in grote gezelschappen sneller gaat praten, of dat je je koffiebekertjes overal achterlaat. Je bent je hier zelf niet van bewust, maar het beïnvloedt wel de manier waarop anderen naar je kijken en met je omgaan. Als je open staat voor feedback, wordt je je bewust van het gedrag in je blinde vlek. Dat vergroot de open ruimte.

De Verborgen ruimte

De privé ruimte of verborgen ruimte scherm je bewust af voor je omgeving. Je bent bijvoorbeeld allergisch voor een bepaald soort gedrag van anderen, maar houdt dit voor jezelf omdat je de persoon niet wilt confronteren. Of je houdt bepaalde zaken die je hebt meegemaakt en niet wilt delen met anderen voor jezelf. Jij weet bijvoorbeeld waarom je soms getriggerd wordt, maar anderen weten dat niet en kunnen daar dus ook geen rekening mee houden. Als je anderen feedback geeft, dan maak je ze bewust van zaken, die voor jou belangrijk zijn. Daarmee vergroot je de open ruimte.

De Onbewuste ruimte

In de onbewuste, of onbekende, ruimte zit het gedrag, dat je nog niet hebt vertoond en wat je zelf ook niet kent. En ook de ander heeft hier geen zicht op. Jij weet bijvoorbeeld niet hoe je reageert als er brand uitbreekt, en de ander ook niet, als jullie dat nog nooit hebben meegemaakt. Hier ‘echt’ over communiceren is daarom niet goed mogelijk.

De arena vergroten

Het model laat zien hoe en waar feedback bijdraagt aan een betere verstandhouding. De communicatie verbetert door het geven en ontvangen van feedback, doordat de arena – het gebied waar goede communicatie mogelijk is – op twee manieren toeneemt:

• Door feedback te geven geef je een gedeelte van je privé ruimte op, ten bate van de gezamenlijke ruimte (de arena).
• Door feedback te ontvangen wordt je je bewust van zaken: je blinde vlek wordt kleiner ten bate van de arena.

Maar let op: feedback geven en feedback ontvangen kan op de werkvloer ook tot problemen leiden. Als de achterliggende gedachte niet wordt gesnapt en zaken persoonlijker worden opgevat, dan ze bedoeld zijn, dan heeft feedback niet het effect wat het zou moeten hebben: bijdragen aan groei en ontwikkeling. Het model kan ook helpen bij het nadenken over de manier waarop je feedback geeft of ontvangt en de mogelijke effecten daarvan.

Bron:

• Luft, J., & Ingham, H. (1961).The johari window. Human Relations Training News, 5(1), 6-7.
• Luft, J., & Ingham, H. (1961).The Johari Window: a graphic model of awareness in interpersonal relations. Human relations training news, 5(9), 6-7.

Voor een professionele(door)ontwikkeling en aanpak

Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.

Aanvullende artikelen

Tools om zelf toe te passen